01-02-2015, 12:29 PM
Tasarım nedir? Sanat nedir? İkisi de aynı şey midir? Her ikisi de eşit miktarda önemli midir? Sanat ve tasarım dünyaları, ve onların ifade ettikleri şeyler, geçtiğimiz günlerde bana birisi “sanatçı” diye hitap ettikten sonra, üzerine araştırma yapmak istediğim şeylerdi. Daha önce kendimi hiç bir “sanatçı” olarak düşünmemiştim çünkü bana soranlara ben hep “tasarımcıyım” diyordum. Bu nedenle, bana “sanatçı” diyen kişiyi hemen uyararak bir sanatçı olmadığımı ancak bir tasarımcı olduğumu belirttim. O kişinin bana ilettiği soru ise, doğal olarak, “ikisinin arasındaki fark ne?” olmuştu. Bir hevesle bu soruya anlamlı bir cevap vermiş olmama rağmen, bu sorunun cevabını daha derinlemesine düşünmeme ve araştırma yapmama da önayak oldu. Şimdi, dürüst olmak gerekirse, bu konu, üzerinde yıllarca konuşulabilecek ancak hiçbir zaman çözümlenemeyecek bir sorun ancak, aynı zamanda, üzerinde tartışma yapmaya değer bir konu.
Bana soracak olursanız, sanat ve tasarım aynı şey değildir, ancak her ikisinin de birbirinden tamamen bağımsız farklı dünyaların eseri olduğunu da düşünmüyorum. Kendimi bir sanatçı olarak tanımlamıyorum, çünkü benim yaptığım şey tasarlamak, oluşturmak ve inşa etmek. Sanatçıların ise üreten, aktaran ve hayal eden yetenekli kişiler olduğunu düşünüyorum. Bir tasarım yaptığımda aynı zamanda yeni bir şey üretmemiş, aktarmamış ya da hayal etmemiş olduğum anlamına gelmiyor, ancak aradaki fark benim bunları yaparken farklı parametreler ve özellikler kullanıyor olmam.
Gelin tasarım ve sanatın sözcük anlamlarına bakarak başlayalım. Webster Sözlüğü’ne göre, tasarımın sözcük anlamı, “bir plana göre üretmek, tasarlamak, oluşturmak ya da inşa etmek”. Öte yandan tasarımın kelime anlamı “başta estetik nesnelerin üretiminde olmak üzere yeteneğin ve yaratıcı hayalgücünün bilerek veya bilerek kullanımı” olarak belirtilmiş. Eğer bu iki sözcük anlamlarına bakarsam, iki adet ana elementin öne çıktığını görüyorum: Tasarım daha çok bir plana bağlıyken sanat daha çok duygulara ve daha az düşünmeye bağlı. Daha da önemlisi, sanat kesinlikle bir yetenek gerektiriyor. Kimileri buna doğal yetenek de diyebilir. Tasarım ise daha sonradan öğrenilebilecek bir şey.
Dediğim gibi, bu konu üzerinde kesin bir sonuca varabileceğim bir konu değil. Sadece sesli düşünüyorum. Buna rağmen, sanatın ve tasarımın bazı elementlerini belirlemeyi ve her ikisinin de özünde ne anlam ifade ettiğini anlamama yardımcı olacak bazı olguları belirlemeyi başardım. Şimdi bu elementler eşit miktarda önemli değil bana soracak olursanız, daha çok ilgili elementi bana göre en uygun olduğunu düşündüğüm kategorinin altına yerleştiriyorum. Eğer bu konuda görüşlerinizi belirtmek istiyorsanız, lütfen çekinmeyin. Bu konu benim çok ilgimi çekiyor ve umarım siz de benim kadar memnun kalırsınız.
Sanat Nedir?
Leonardo Da Vinci - Son Yemek
Anlatım
Sanat bana göre duyguların ya da sanatçının hislerini ifade eder ve görünüşe bakılırsa sanatın ana amacı dışavurumdur. Sanat sonuca ulaşmaktan ziyade bir çıkış yoludur. Buna bir örnek olarak Monet ve Munch gösterilebilir. Bunların her ikisi de dışavurumcu sanatçılardır. Resimlerine bakanların bir sonuç çıkarmalarını istemekten ziyade sadece kendi görüşlerini resmetmişlerdir.
Kapsam Önemli Değil
Sanatta, sanatçının, eserlerine bakan kişilerin, kendisinin neyi anlatmak istediğini anlayıp anlamadıklarını önemsemediklerini görüyorum. Daha çok, sanat, yukarıda da dediğim gibi, sanatçının duygularını açık bir şekilde dışa vuran bir oluşumdur. Ancak ne sanatçı, ne de izleyici, duyguların kapsamı anlaşılmamış olsa bile, bunu bir hata olarak görmez.
Kar İçin Değil
Bir sanat eseri olarak gördüğüm çalışmaların pek çoğu, para kazanma amacıyla yapılmamış. Boyama yapan, yazan ya da çizen sanatçıların pek çoğu zorunda oldukları için bu işi yapıyorlar. İçlerindeki o yaratıcı esin onları bu işi yapmaya zorluyor ve eğer eserleri satılırsa bu onlar için daha da iyi oluyor. Ancak deneyimlerime göre sanatçıların asıl hedefi para kazanmak değil.
Hedef Kitle Önemsiz
Sanatçı bir eser oluşturduğunda, genellikle hedef kitleyi ve onların eseri beğenip beğenmeyeceklerini pek dikkate almıyor. Sanatta hedef kitle, bir kimseden çok sanatın kendisini deneyimleyen kişileri içeriyor.
Hayali
Sanatın iyi veya kötü olması kişiye göre değişir. Ünlü söz “güzel ona bakan kişinin gözünde güzeldir” sanata mükemmel bir şekilde işliyor. Bir kişi bir sanat eserine bakarak kendinden geçebilirken bir diğeri “bu da ne ki” diyebilir. Özünde iyi kaliteli sanatın ne olduğu sorusu gibi sanatın kendisinin de sınırları yoktur.
Tasarım Nedir?
Apple Web sitesi pek çoğuna göre web'in en "doğru" tasarımına sahip web sitesidir.
İletişim
Sürekli bir şeyleri ifade etmeye çalıştığınız sanatın aksine tasarımda, tasarımcı, bir fikir, bir duygu ya da bir görüş hakkında sürekli olarak iletişim kurmaya çalışmaktadır. Eğer tasarım iletişim kurmuyorsa ya da kurulan iletişim yanlış anlaşılıyorsa, o zaman o tasarım başarılı değildir.
Hedef Kitle Önemli
İster logo tasarımı olsun ister grafik tasarımı ya da web tasarımı, bir tasarımcı olarak hedef kitlenizin beğenilerini dikkate almalısınız. Sırf bir iş ortaya çıkarmak için iş yapmaktansa, bir tasarımcı olarak, hedef kitleyi memnun etmek için bir iş ortaya çıkarırsınız. Bu sebeple tasarımda, hedef kitle önemli bir rol oynamaktadır.
Ticari
Tasarımı düşündüğümde, aklıma ticarileştirilmiş sanat gelmektedir. Kurumsal tasarımlardan grafik tasarımına ya da iç tasarım eserlerini bir düşünün. Hepsinin ortak paylaştığı ve sanattan bir adım öteye gittiği bir şey vardır ki o da, hedef kitlenizi memnun etmek ve bunun sonucunda para kazanmak. Bazıları tasarımın, sanatın daha az katıksız hali olduğunu ya da tasarımcıların sanata ihanet ettiklerini söylerler. Ancak ben öyle düşünmüyorum.
Problem Gidermek / Planlama
Tasarımda, sınırları belli oluşumlarda ya da proje planlamasında yer alabilmek için problemleri giderebilmeniz gerekmektedir. Eğer tasarım, size bir proje verildiğinde ve bir fikri iletebilecek bir şey oluşturmanız istendiğinde, hedef kitle üzerinde yankı bulursa ve göze hoş geliyorsa, o zaman bir tasarımdır. İşte bu sebeple tasarım daha başlamadan önemli miktarda planlama gerektirir.
Sınırlar
Sanatın aksine ne yazık ki tasarımcıların oluşturabilecekleri sınırlıdır. Yukarıda bahsedilen sebepler nedeniyole tasarımcıların genellikle sınırlandırıldığı, bu sebeple de bir eseri yaratmaktan ziyade oluşturdukları ya da inşa ettiklerini söylemek yerinde olur.
Objektif
Tasarım objektiftir, bu sebeple de neyin iyi neyin kötü olduğunu belirlemek kolaydır. Bir tasarıma baktığınızda onun estetik olarak güzel olup olmadığını ya da kolay anlaşılıp anlaşılmadığını, ya da kötü bir şekilde inşa edildiğini ve başarısız olduğunu kolayca söyleyebilirsiniz. Çünkü tasarım kuralları, en iyi yöntemleri ve elementleri takip eder. Tasarım bir kategori içerisinde yer alabilir ve kategorisine göre değişmekle birlikte, bir tasarımın iyi olup olmadığını, teknik özellikleri takip edip etmediğine bakarak söyleyebilirsiniz.
Umarım sanat ve tasarım hakkındaki görüşlerimi okurken sıkılmamışsınızdır. Siz de görüşlerinizi yorumlarınızda paylaşmaktan çekinmeyin.
Bana soracak olursanız, sanat ve tasarım aynı şey değildir, ancak her ikisinin de birbirinden tamamen bağımsız farklı dünyaların eseri olduğunu da düşünmüyorum. Kendimi bir sanatçı olarak tanımlamıyorum, çünkü benim yaptığım şey tasarlamak, oluşturmak ve inşa etmek. Sanatçıların ise üreten, aktaran ve hayal eden yetenekli kişiler olduğunu düşünüyorum. Bir tasarım yaptığımda aynı zamanda yeni bir şey üretmemiş, aktarmamış ya da hayal etmemiş olduğum anlamına gelmiyor, ancak aradaki fark benim bunları yaparken farklı parametreler ve özellikler kullanıyor olmam.
Gelin tasarım ve sanatın sözcük anlamlarına bakarak başlayalım. Webster Sözlüğü’ne göre, tasarımın sözcük anlamı, “bir plana göre üretmek, tasarlamak, oluşturmak ya da inşa etmek”. Öte yandan tasarımın kelime anlamı “başta estetik nesnelerin üretiminde olmak üzere yeteneğin ve yaratıcı hayalgücünün bilerek veya bilerek kullanımı” olarak belirtilmiş. Eğer bu iki sözcük anlamlarına bakarsam, iki adet ana elementin öne çıktığını görüyorum: Tasarım daha çok bir plana bağlıyken sanat daha çok duygulara ve daha az düşünmeye bağlı. Daha da önemlisi, sanat kesinlikle bir yetenek gerektiriyor. Kimileri buna doğal yetenek de diyebilir. Tasarım ise daha sonradan öğrenilebilecek bir şey.
Dediğim gibi, bu konu üzerinde kesin bir sonuca varabileceğim bir konu değil. Sadece sesli düşünüyorum. Buna rağmen, sanatın ve tasarımın bazı elementlerini belirlemeyi ve her ikisinin de özünde ne anlam ifade ettiğini anlamama yardımcı olacak bazı olguları belirlemeyi başardım. Şimdi bu elementler eşit miktarda önemli değil bana soracak olursanız, daha çok ilgili elementi bana göre en uygun olduğunu düşündüğüm kategorinin altına yerleştiriyorum. Eğer bu konuda görüşlerinizi belirtmek istiyorsanız, lütfen çekinmeyin. Bu konu benim çok ilgimi çekiyor ve umarım siz de benim kadar memnun kalırsınız.
Sanat Nedir?
Leonardo Da Vinci - Son Yemek
Anlatım
Sanat bana göre duyguların ya da sanatçının hislerini ifade eder ve görünüşe bakılırsa sanatın ana amacı dışavurumdur. Sanat sonuca ulaşmaktan ziyade bir çıkış yoludur. Buna bir örnek olarak Monet ve Munch gösterilebilir. Bunların her ikisi de dışavurumcu sanatçılardır. Resimlerine bakanların bir sonuç çıkarmalarını istemekten ziyade sadece kendi görüşlerini resmetmişlerdir.
Kapsam Önemli Değil
Sanatta, sanatçının, eserlerine bakan kişilerin, kendisinin neyi anlatmak istediğini anlayıp anlamadıklarını önemsemediklerini görüyorum. Daha çok, sanat, yukarıda da dediğim gibi, sanatçının duygularını açık bir şekilde dışa vuran bir oluşumdur. Ancak ne sanatçı, ne de izleyici, duyguların kapsamı anlaşılmamış olsa bile, bunu bir hata olarak görmez.
Kar İçin Değil
Bir sanat eseri olarak gördüğüm çalışmaların pek çoğu, para kazanma amacıyla yapılmamış. Boyama yapan, yazan ya da çizen sanatçıların pek çoğu zorunda oldukları için bu işi yapıyorlar. İçlerindeki o yaratıcı esin onları bu işi yapmaya zorluyor ve eğer eserleri satılırsa bu onlar için daha da iyi oluyor. Ancak deneyimlerime göre sanatçıların asıl hedefi para kazanmak değil.
Hedef Kitle Önemsiz
Sanatçı bir eser oluşturduğunda, genellikle hedef kitleyi ve onların eseri beğenip beğenmeyeceklerini pek dikkate almıyor. Sanatta hedef kitle, bir kimseden çok sanatın kendisini deneyimleyen kişileri içeriyor.
Hayali
Sanatın iyi veya kötü olması kişiye göre değişir. Ünlü söz “güzel ona bakan kişinin gözünde güzeldir” sanata mükemmel bir şekilde işliyor. Bir kişi bir sanat eserine bakarak kendinden geçebilirken bir diğeri “bu da ne ki” diyebilir. Özünde iyi kaliteli sanatın ne olduğu sorusu gibi sanatın kendisinin de sınırları yoktur.
Tasarım Nedir?
Apple Web sitesi pek çoğuna göre web'in en "doğru" tasarımına sahip web sitesidir.
İletişim
Sürekli bir şeyleri ifade etmeye çalıştığınız sanatın aksine tasarımda, tasarımcı, bir fikir, bir duygu ya da bir görüş hakkında sürekli olarak iletişim kurmaya çalışmaktadır. Eğer tasarım iletişim kurmuyorsa ya da kurulan iletişim yanlış anlaşılıyorsa, o zaman o tasarım başarılı değildir.
Hedef Kitle Önemli
İster logo tasarımı olsun ister grafik tasarımı ya da web tasarımı, bir tasarımcı olarak hedef kitlenizin beğenilerini dikkate almalısınız. Sırf bir iş ortaya çıkarmak için iş yapmaktansa, bir tasarımcı olarak, hedef kitleyi memnun etmek için bir iş ortaya çıkarırsınız. Bu sebeple tasarımda, hedef kitle önemli bir rol oynamaktadır.
Ticari
Tasarımı düşündüğümde, aklıma ticarileştirilmiş sanat gelmektedir. Kurumsal tasarımlardan grafik tasarımına ya da iç tasarım eserlerini bir düşünün. Hepsinin ortak paylaştığı ve sanattan bir adım öteye gittiği bir şey vardır ki o da, hedef kitlenizi memnun etmek ve bunun sonucunda para kazanmak. Bazıları tasarımın, sanatın daha az katıksız hali olduğunu ya da tasarımcıların sanata ihanet ettiklerini söylerler. Ancak ben öyle düşünmüyorum.
Problem Gidermek / Planlama
Tasarımda, sınırları belli oluşumlarda ya da proje planlamasında yer alabilmek için problemleri giderebilmeniz gerekmektedir. Eğer tasarım, size bir proje verildiğinde ve bir fikri iletebilecek bir şey oluşturmanız istendiğinde, hedef kitle üzerinde yankı bulursa ve göze hoş geliyorsa, o zaman bir tasarımdır. İşte bu sebeple tasarım daha başlamadan önemli miktarda planlama gerektirir.
Sınırlar
Sanatın aksine ne yazık ki tasarımcıların oluşturabilecekleri sınırlıdır. Yukarıda bahsedilen sebepler nedeniyole tasarımcıların genellikle sınırlandırıldığı, bu sebeple de bir eseri yaratmaktan ziyade oluşturdukları ya da inşa ettiklerini söylemek yerinde olur.
Objektif
Tasarım objektiftir, bu sebeple de neyin iyi neyin kötü olduğunu belirlemek kolaydır. Bir tasarıma baktığınızda onun estetik olarak güzel olup olmadığını ya da kolay anlaşılıp anlaşılmadığını, ya da kötü bir şekilde inşa edildiğini ve başarısız olduğunu kolayca söyleyebilirsiniz. Çünkü tasarım kuralları, en iyi yöntemleri ve elementleri takip eder. Tasarım bir kategori içerisinde yer alabilir ve kategorisine göre değişmekle birlikte, bir tasarımın iyi olup olmadığını, teknik özellikleri takip edip etmediğine bakarak söyleyebilirsiniz.
Umarım sanat ve tasarım hakkındaki görüşlerimi okurken sıkılmamışsınızdır. Siz de görüşlerinizi yorumlarınızda paylaşmaktan çekinmeyin.
![[-]](http://st.10tl.net/tema/power/xml/images/softflat/collapse.gif "[-]")